Abstrakty 2021

XI Międzynarodowym Sympozjum Naukowym zatytułowanym
"15-lecie istnienia Instytutu Wspomagania Rozwoju Dziecka. Stosowana Analiza Zachowania w badaniach i terapii zaburzeń ze spektrum autyzmu”
"15th anniversary of IWRD. The treatment of people with autism – implementation of the model originally proposed by Dr. Krantz and Dr. McClannahan"

Abstrakty 2021

Część polskojęzyczna

1. Efekty terapii w IWRD – badania własne
   dr Anna Budzińska, Instytut Wspomagania Rozwoju Dziecka.
   Badania wykazały, że dzieci otrzymujące wczesną i intensywną terapię opartą o metodę stosowanej analizy zachowania uzyskały lepsze wyniki w standardowych testach IQ, języka i funkcjonowania adaptacyjnego w porównaniu z dziećmi otrzymującymi inne rodzaje terapii (Smith, Groen i Wynn, 2000; Cohen, Amerine-Dickens i Smith, 2006 ; Eikeseth, Smith, Jahr, & Eldevik, 2002, 2007; Howard, Sparkman, Cohen, Green i Stanislaw, 2005; Remington i in., 2007; Grindle i in., 2012). Podczas wykładu przedstawimy efekty osiągnięte po 14 miesiącach przez dzieci z autyzmem w wieku od 2,5 do 6 lat, które uczestniczyły w intensywnej terapii opartej na metodzie Stosowanej Analizy Zachowania prowadzonej w IWRD . Pokażemy wyniki testów (PEP-R i Vineland-II), które były wykonywane tuż przed rozpoczęciem terapii i po 14 miesiącach prowadzenia oddziaływań. Zaprezentujemy zastosowanie technik uczenia w rozwijaniu zachowań deficytowych.
   
   

2. Metoda skryptów i ich wycofywania - przegląd badań dr Krantz i dr McClannahan
   mgr Iwona Ruta-Sominka, Instytut Wspomagania Rozwoju Dziecka.
   Dr Particia Krantz i dr Lynn McClannahan, przez ponad 30 lat kierowały Princeton Child Development Institute w USA, gdzie prowadziły badania naukowe i stworzyły model terapii dla osób z autyzmem, oparty na zasadach stosowanej analizy zachowania, doceniany na całym świecie. Metoda skryptów i ich wycofywania została przez nie opisania pierwszy raz w 1993 roku, a wyniki prowadzonych w kolejnych latach badań potwierdzały skuteczność tej metody w uczeniu dzieci, młodzieży i dorosłych osób z autyzmem zachowań werbalnych i inicjowania interakcji z innymi osobami. W 2016 roku IWRD wydało przetłumaczoną na język polski książkę ich autorstwa: „Uczenie dzieci z autyzmem prowadzenia konwersacji. Metoda skryptów i ich wycofywania”. W trakcie wystąpienia przedstawione zostaną wyniki badań naukowych dotyczących metody skryptów, a także omówiony zostanie sposób wykorzystywania ich w codziennej terapii dzieci z autyzmem.
   
   

3. Uczenie dzieci z autyzmem proszenia o brakujący przedmiot
   mgr Marta Wójcik, Instytut Wspomagania Rozwoju Dziecka.
   Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym charakteryzującym się deficytami w sferze zachowań społecznych oraz występowaniem nieprawidłowych, ograniczonych wzorców zachowań. Poważne zaburzenia dotyczą rozwoju umiejętności mówienia i komunikowania się. Skuteczność terapii behawioralnej w uczeniu mowy została udowodniona w licznych badaniach (np. Lovaas, 1987, Eikeseth, Smith, Jahr, Eldevik, 2002, Fenske, Zelenski, Krantz, McClannahan, 1985; Harris, Handleman, Gordon, Krostoff, Fuentes, 1991; Andersen, Avery, DiPietro, Edwards, Christian, 1987, Brinbrauer, Leach, 1993, Smith, Groen, Wynne, 2000, Weiss, 1999, Howard i in., 2004).
   Podczas wystąpienia zaprezentuję badanie wykorzystujące techniki behawioralne takie jak skrypty, plany aktywności i podpowiedzi manualne oraz strategię przerywania łańcucha zachowań i trening wystarczającej liczby przykładów w uczeniu dzieci z autyzmem umiejętności proszenia o brakujący przedmiot. Badania pokazały, że dzięki zastosowaniu technik stosowanej analizy zachowania uczniowie nabyli umiejętność proszenia o brakujący przedmiot w różnych sytuacjach dotyczących umiejętności szkolnych, samodzielności i zabawy. Ponadto umiejętność ta została zgeneralizowana na inne osoby i utrzymała się w czasie po zakończeniu procesu uczenia.
   
   

4. Uczenie dzieci z autyzmem inicjowania interakcji z rówieśnikami w różnych sytuacjach dnia codziennego w przedszkolu
   mgr Katarzyna Hamerlak, mgr Anna Młynarczyk, Społeczne Przedszkole Integracyjne Fundacji Czas Dzieciństwa w Warszawie.

   Jedną z podstawowych cech autyzmu jest poważny deficyt we wzajemnych interakcjach społecznych. Nauczyciele osób z autyzmem ciągle szukają sposobów generalizacji przez swoich uczniów nowo nabytych umiejętności językowych na osoby, miejsca oraz zachęcają ich do spontanicznych wypowiedzi i inicjowania oraz kontynuowania rozmowy. Podczas wystąpienia zaprezentujemy zastosowanie metody skryptów i ich wycofywania u 3,5 letniej dziewczynki z autyzmem. Metodę tę będziemy stosowały podczas uczenia inicjowania kontaktu z rówieśnikami w różnych sytuacjach dnia codziennego w środowisku przedszkolnym. Dzięki dokładnym pomiarom umiejętności interakcji werbalnych kierowanych do kolegi czy koleżanki będziemy chciały pokazać jak następuje wzrost wypowiedzi bez skryptu oraz ile pojawi się wypowiedzi ze skryptem. Pokazane zostaną dane z przebiegu uczenia (wykresy) oraz materiał filmowy obrazujący stosowanie tej techniki.
   
   

5. Wykorzystanie metody skryptów podczas zabaw w grupie rówieśniczej
   mgr Anna Piętka, Przedszkole dla Dzieci z Autyzmem w SOSW w Poznaniu.

   Skuteczność metody skryptów i ich wycofywania została wielokrotnie udowodniona w badaniach naukowych (Krantz & McClannahan, 1993; Krantz & McClannahan, 1998; Krantz & McClannahan, 2005). Można ją wykorzystywać z powodzeniem niezależnie od stopnia rozwoju mowy werbalnej. W wystąpieniu przedstawimy zastosowanie metody skryptów w uczeniu konwersacji rówieśniczych dzieci z autyzmem.
   
   

6. Plany Aktywności - definicje oraz przegląd badań dr Krantz i dr McClannahan
   mgr Anna Lubomirska, Instytut Wspomagania Rozwoju Dziecka.

   Jak zbudować model z Lego, złożyć stolik, czy upiec tort czekoladowy? Sam widok auta z klocków, złożonego stolika, czy pięknego tortu nie jest wystarczający. Wiemy, jaki efekt chcemy osiągnąć, ale jak do niego dojść? Odpowiedzią na to pytanie jest instrukcja czy też przepis, pokazujący, jak krok po kroku osiągnąć rezultat, o jaki nam chodzi. Plan aktywności to taka właśnie instrukcja, dzięki której każda czynność może zostać rozbita na poszczególne, proste etapy, zobrazowane w dostosowany dla dziecka sposób – poprzez obrazki, symbole, bądź napisy. Dzięki tej technice możemy uczyć samodzielności, zabawy, dokonywania wyboru, nawiązywania interakcji z otoczeniem i szeregu innych umiejętności. Ucząc osobę z autyzmem posługiwania się planem aktywności, dajemy jej narzędzie, z którego będzie mogła korzystać przez całe życie. Autorki tej metody, Patricia Krantz i Lynn McClannahan, opisały ją szeroko w przetłumaczonej na język polski książce „Plany aktywności dla dzieci z autyzmem”. Podczas wystąpienia zostaną zaprezentowane wyniki ich badań naukowych dotyczące skuteczności tej techniki uczenia, a także podstawowe pojęcia oraz zasady związane z techniką planów aktywności.
   
   

7. Uczenie dzieci z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną samodzielnej zabawy i spędzania czasu wolnego
   mgr Magdalena Żukowska, mgr Małgorzata Grzybek, Przedszkole Specjalne w PZSiPS w Legionowie.
   Doświadczenie nauczycieli i rodziców dzieci z autyzmem pokazuje jak bardzo trudną umiejętnością jest zabawa i spędzanie czasu wolnego. Nawet te dzieci, które nauczyły się np. układania puzzli, układanek czy nawlekania koralików nie potrafią wykorzystać tych umiejętności w czasie wolnym. Nie sięgają samodzielnie po zabawki, a w wolnych chwilach najchętniej angażują się w autostymulacje lub używają przedmiotów niezgodnie z ich przeznaczeniem. Aby nie doprowadzić do sytuacji ciągłej zależności osób z autyzmem od obecności i podpowiedzi innych osób wielu terapeutów i rodziców decyduje się na wprowadzenie swoim podopiecznym Planów Aktywności. Dziecko podążając za fotograficznym lub pisemnym planem aktywności wykonuje samodzielnie ciąg czynności bez konieczności instrukcji i podpowiedzi innych osób. Ostatnie lata pracy nauczycieli i rodziców z Przedszkola Specjalnego w Legionowie pokazały, że Metoda Planów Aktywności daje doskonałe efekty w uczeniu samodzielności w wielu obszarach życia zarówno dzieci z autyzmem jak i niepełnosprawnością intelektualną.
   
   

8. Zastosowanie planów aktywności w przygotowaniu dziecka z zaburzeniem ze spektrum autyzmu do rozpoczęcia nauki w szkole
   mgr Katarzyna Piechowiak, mgr Irena Wojciechowska, Niepubliczne Przedszkole Integracyjne ,,Słoneczny Domek” w Kołobrzegu.
   Jedną z deficytowych umiejętności dzieci z zaburzeniem ze spektrum autyzmu jest brak samodzielności. Zadaniem przedszkola, jest miedzy innymi, przygotowanie dziecka do podjęcia nauki w szkole. Szkoła stawia przed dzieckiem nowe wymagania, nowe zadania, których wykonanie, bez wcześniejszego treningu, w przypadku dzieci z autyzmem, wymagałoby stałego wsparcia i uwagi innych osób, oraz mogłoby prowadzić do angażowania się w zachowania niepożądane. Doskonałą techniką, pozwalającą dziecku z zaburzeniem ze spektrum autyzmu samodzielnie wykonać wiele czynności, jest zastosowanie planów aktywności, umożliwiających nabycie kompetencji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w środowisku szkolnym. Podczas wykładu zaprezentowane zostanie zastosowanie planów aktywności w kształceniu umiejętności wykonywania ciągów czynności szkolnych np. podążanie za planem lekcji, samodzielna nauka, spędzanie przerwy. Zostanie przedstawiony materiał fotograficzny oraz filmowy ilustrujący naukę dzieci w oparciu o różne rodzaje planów aktywności, a także wykresy obrazujące stany wyjściowe i krzywe uczenia.
   
   

9. Przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania dzieci z autyzmem i młodzieży ze sprzężoną niepełnosprawnością
   mgr leksandra Lutomierska, mgr Halina Stępień, Centrum Terapii i Edukacji „Mały Książę” w Toruniu.

   Tematem wystąpienia jest ukazanie, w jaki sposób można kształtować u dzieci z autyzmem i u młodzieży ze sprzężoną niepełnosprawnością umiejętności samoobsługowe i przygotowywać ich do samodzielnego funkcjonowania w ich codziennym środowisku. Podczas zajęć odbywających się na terenie Centrum Terapii i Edukacji „Mały Książę” wiele uwagi poświęca się kształtowaniu samodzielności, umiejętności niezbędnych do codziennego funkcjonowania zarówno w przedszkolu, szkole, jak i w najbliższym otoczeniu dzieci i młodzieży. Wśród nich można wymienić m.in. umiejętność samodzielnego planowania i spędzania czasu wolnego, utrzymywanie porządku w najbliższym otoczeniu (np. przebieranie pościeli, wycieranie stolików, składanie i układanie ubrań), samodzielnej nauki i sprawdzania swojej wiedzy, dbanie o higienę. Podczas wystąpienia zostaną zaprezentowane przykładowe programy, dostosowane do potrzeb i możliwości podopiecznych placówki. Ukazany zostanie również sposób, w jaki dobiera się i opracowuje materiał dydaktyczny, a także dobiera się i stosuje system wzmocnień.
   
   

10. Utrzymanie w czasie umiejętności szkolnych opanowanych z wykorzystaniem planów aktywności - nauka zdalna
    mgr Żaneta Diks, SOSW w Żukowie.

    Głównym celem badań przeprowadzonych w SOSW w Żukowie było sprawdzenie skuteczności w zdobywaniu nowych umiejętności przez uczniów z autyzmem za pomocą planów aktywności. Uczyliśmy naszych uczniów umiejętności szkolnych: rysowanie, rysowanie w programie Paint oraz wysyłanie maila. Uczniowie zdobyli powyższe umiejętności w różnym tempie, nauka odbyła się w lutym 2020 roku. Sprawdziliśmy utrzymanie się umiejętności po okresie nauki zdalnej w lutym 2021 roku.

    Żaneta Diks - oligofrenopedagog, logopeda, terapeuta Integracji Sensorycznej. Od 18 lat pracuje z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną oraz ze spektrum autyzmu. W Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Żukowie jest wychowawcą w klasie dzieci z autyzmem prowadzoną stosowana analizą zachowania pod superwizją Instytutu Wspomagania Rozwoju Dziecka w Gdańsku. Prowadzi zajęcia TUS z uczniami z autyzmem i niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym oraz lekkim.

Część anglojęzyczna

1. Activity Schedules: A Strategy to Overcome Prompt Dependence for Individuals with Autism
   Dr. Gregory S. MacDuff, Princeton Child Development Institute.
   It is uncommon in the field of autism intervention to find a professional or a family member who has not addressed prompt dependence at some time. In the early 1980s PCDI opened its second community-based group home and rapidly discovered that although the youngsters who resided in the home had acquired a wide array of language, self-care, and home-living skills, they rarely, if ever, displayed those skills unless they were directed or otherwise prompted to do so by instructors. The research projects that emerged were designed to address the types of stimuli that should evoke the previously acquired responses as well as investigating the design of prompt and prompt-fading strategies that would promote greater levels of independence. Although this research is nearly 30 years old, activity schedules continue to be used around the world to promote independent behavior. Future research should address expanding the level of independence achieved--some of these potential questions will also be presented and discussed.
   
   

2. Ensuring Effective Dissemination and Advancement of Critical System Variables in Autism Intervention Programs
   Dr. Dawn B. Townsend, Alliance for Scientific Autism Intervention.
   In 1993, McClannahan and Krantz published a critical paper about the importance of system variables and accountability in autism intervention programs, based on their work at the Princeton Child Development Institute. This seminal paper defined critical independent and dependent variables affecting autism intervention programs and the importance of the dissemination of this information. These system variables have been incorporated into an effective science-based intervention model that has been consistently implemented to produce meaningful outcomes by the members of the Alliance for Scientific Autism Intervention (ASAI). ASAI members have expanded and elaborated on those system variables to ensure the preservation, extension, and dissemination of excellence and effective science-based intervention services for individuals with autism. The purpose of this presentation is to share information about standards of excellence with regard to clinical and administrative systems and governance for autism intervention agencies; as well as the importance of dissemination and implementation of these system variables.
   
   

3. The Effects of Script-Fading Procedures on Peer Interactions among Children with Autism
   Dr. Susan M. Vener, Dr. Alison M. Gillis, New York Child Learning Institute.

   A core symptom of autism spectrum disorder is a deficit in social communication and interaction skills. The script-fading procedure is an effective behavior-analytic strategy that can be used to teach people with autism to interact with others. This presentation will cover several studies conducted at the New York Child Learning Institute (NYCLI) that demonstrate the effects of the script-fading procedure on interactions among children with autism. Moreover, these studies demonstrate generalization across untrained responses, stimuli, and interaction partners. These studies expand upon the foundational groundwork on the script-fading procedure developed by Drs. Krantz and McClannahan.
   
   

4. Teaching Joint Attention Skills to Adolescents and Young Adults with Autism Using Multiple-exemplar Training and Script and Script-Fading Procedures
   Dr. Eric Rozenblat, Dr. Dawn B. Townsend, Alliance for Scientific Autism Intervention.
   A core symptom of autism spectrum disorder is a deficit in social communication and interaction skills. The script-fading procedure is an effective behavior-analytic strategy that can be used to teach people with autism to interact with others. This presentation will cover several studies conducted at the New York Child Learning Institute (NYCLI) that demonstrate the effects of the script-fading procedure on interactions among children with autism. Moreover, these studies demonstrate generalization across untrained responses, stimuli, and interaction partners. These studies expand upon the foundational groundwork on the script-fading procedure developed by Drs. Krantz and McClannahan.
   
   

5. Home Programming: Enabling Parents To Become The Teachers Their Children With Autism Need Them To Be While Promoting Happiness and Independence
   Dr. Kevin J. Brothers, Somerset Hills Learning Institute.
   The number of years that a child with autism is entitled to an education various around the globe. What is consistent, no matter where a child lives, is the fact that the number of education years is woefully inadequate. Add to that the fact that children with autism do not readily generalize their skills and you have a recipe for disaster in terms of the development and maintenance of essential skills. The member organizations of the Alliance for Science In Autism Intervention (ASAI) systematically address these problems by partnering with parents to teach them the necessary skills that promote the happiness and independence of their child with autism. This presentation will outline the process by which parents receive training and how home programming is provided, to create an enjoyable and productive environment for parents, children, and ultimately adults with autism.